celibaat leidt tot verkramping

ZATERDAG 16 OKTOBER 2010

Wijze woorden van een moedige bisschop?

De Belgische aartsbisschop André-Joseph Léonard vindt de vraag van journalisten of het seksueel kindermisbruik van geestelijken verband houdt met het celibaat “stupide”. Dat zegt hij in het vandaag gepresenteerde boek Mgr. Léonard, een reeks gesprekken van de aartsbisschop met de journalisten Dominique Minten en Louis Mathoux.
Pedofilie is volgens Léonard een ernstige perversie van de seksuele geaardheid. Zij komt in alle kringen voor en de meeste gevallen zelfs binnen de familiekring, zegt de aartsbisschop. “Dit soort feiten wordt dus in grote mate gepleegd door gehuwde mensen. Men treft ze in alle beroepen aan, maar wanneer een priester zich jammer genoeg aan dergelijke feiten schuldig maakt, komen de media meteen met vragen of zijn gedrag geen verband houdt met zijn zending als priester, of met het celibaat. De vraag alleen al lijkt me zo stupide!”
Hoe het kwaad van pedofilie moet worden bestreden, weet de aartsbisschop niet. Hij meent wel dat de “hypererotische omgeving en de pornografische sfeer die men de mensen opdringt” aan het misbruik bijdragen. “Ik vind het bijzonder hypocriet dat er, zoals het hoort, hardop wordt geprotesteerd wanneer er tegen wie dan ook, maar vooral tegen de kinderen seksueel misbruik wordt gepleegd, maar dat men anderzijds geen krimp geeft wanneer de mensen via tv, film en reclame hun dagelijkse portie pornografie voorgeschoteld krijgen. Vroeg of laat moet die stortvloed aan seks een destabiliserende invloed hebben op wie psychologisch niet sterk in zijn schoenen staat of kwetsbaar is”, aldus mgr. André-Joseph Léonard.

Nee Leonard, ik ben het niet met je eens. Ik geloof niet dat die vraag stupide is, sterker nog, ik weet dat het niet zo is. Je afwerende reactie is waarschijnlijk ingegeven door irritatie en door je onvermogen om dat probleem meester te worden, terwijl de samenleving er wel om vraagt, het zelfs eist. Je kunt je van de waarschijnlijkheid van een verband daartussen niet zo maar afmaken. We hebben in deze problematiek niet uitsluitend te maken met een samenleving vol pornografie waarbij, zoals jij het stelt,  door schunnige  plaatjes, praatjes en filmpjes een hypererotische sfeer kan ontstaan. Er is ook daarnaast nog een levende werkelijkheid, een van vlees en bloed, een die vol zit zit met natuur-driften, die zich opdringen.

Het kan, jouw  eigen betoogtrant volgend, heel goed  zo zijn, dat de priester, in de status van celibatair levende, door zijn eigen dagelijkse portie zich opdringende lichamelijkheid,  van hemzelf en van de kinderen die aan zijn zorgen zijn toever-trouwd , in combinatie met zijn niet weg te moffelen instinctieve sexuele drive, tenslotte stevig uit balans kan raken en zich uiteindelijk, in het ergste geval ter bevrediging en ontlading van zijn lustgevoelens vergrijpt aan degenen die aan zijn zorgen zijn  toevertrouwd en jammer genoeg ook aan zijn wil zijn overgeleverd: kinderen, als misdienaar bijvoorbeeld.

Ik wil niet beweren dat dit celibataire klimaat pedofilie veroorzaakt, maar dat er een verband is tussen het celibataire leven met zijn emotionele frustraties en de ontwikkeling resp. de facilitering van een aberrant sexueel libido,  dat weet ik wel zeker. Het masculiene  klimaat binnen de Kerk van de mannen broeders faci-liteert mijns inzien zelfs in hoge mate de ontwikkeling  en de manifestatie van zowel homoseksualiteit als van pedofilie. In beide gevallen zou er ook van gele-genheidssexualiteit sprake kunnen zijn: "de schat maakt de dief", en dat terwijl de Kerk nonchalant en hautain in gebreke blijft om afdoende maatregelen te nemen tegen de ontsporing van hun confrères. Dat is de achtergrond waardoor dat de kerkelijke sexuele problematiek  alleen nog maar weerzinwekkender is.

Het ligt voor de hand dat de drift naar bevrediging zich primair richt op de eigen gendervoorkeur, en dat al naar gelang de slachtoffers worden uitgezocht en worden verleid of verkracht.  Zijn sexuele drift kan zich natuurlijk ook richten op de vrouwen om hem heen. Dat laatste kan ik niet erg vinden als de vrouw daar mee instemt uiteraard, hetgeen naar ik weet zeker voorkomt. Waar het nu over gaat is die situatie waarin er sprake is van misleiding en verkrachting.  Dan is er niet slechts sprake van een ernstige, zelfs misdadige, aberratie, maar ook van een drama, waarbij alle participanten slachtoffer zijn van de Kerk die de dwaze en dus laakbare stelling verkondigt, dat het celibaat zin heeft, en vervolgens zijn mede-werkers aan hun lot overlaat: "ze moeten het  verder zelf  uitzoeken". Dat kunnen ze dan “in hun zak steken” en dat in een samenleving die naar hij zelf zegt bol staat van de sex en van de porno. Geen supervisie, geen evaluatiegesprekken, wel een tolerant klimaat jegens daders.

Toon mij eens aan wat het celibaat aan geluk, saamhorigheid en liefde in de kerkgemeenschap heeft opgeleverd mijnheer Leonard. Ik ben welwillend, maar ik zie geen positieve effecten. Weet je  Léonard, je bent in je slimme redeneren onecht en oneerlijk . We zijn namelijk allemaal mensen van vlees en bloed, niet alleen product van de rede en ratio, en we worden allemaal, ook jij,  geconfron-teerd met de driftmatige kanten van ons menszijn. De priester heeft nu eenmaal niet de status van een eunuch, en velen van hen zijn de blozende nazaten van het boerenbedrijf, Rooms Katholiek maar ook blakend van gezondheid; een bedrijf waar sex, al is het dan bij dieren, een normaal dagelijks iets is. Je moet durven toegeven dat ook in de kerk, op internaten, in kloostergemeenschappen, het leefklimaat een sexuele pendant heeft, hetgeen destabilisering  van het emotionele welzijn van de blozende nog maar net de pubertijd ontgroeide jongeling, in de hand kan werken. Zoals het zien van meisjes in de volle glorie van hun jeugd een enorme aantrekkingskracht heeft op jongens èn op mannen, zo kan de confrontatie met lichamelijkheid of dat nou onder de douche of in de slaapzaal gebeurt, een aspecifieke prikkel worden, die, lust oproept. Mutatis mutandis zal wel hetzelfde gelden voor vrouwen. Bekijk de film “De Magdalena Zusters”  en je hebt een aardige indruk van de wanpraktijken in het klooster, waar “gevallen” meisjes vroeger gedwongen moesten intreden. Heb je de sexuele aandrang zelf niet ervaren, wellicht omdat je een te zwak libido hebt, en dat zou kunnen, dan is het vrijwel onmogelijk  je in de sexuele problematiek van de jeugd, ook van de jeugdige priesterstudent, in te leven. Laat je dan maar eens voorlichten door de samenleving in plaats van allerlei theoretische lulpraat vol veronder-stellingen te verkopen.  Het gaat niet aan om als dit gebeurt de schuld hiervoor helemaal bij de celibataire status van de gevallen priester te leggen, maar evenmin kun je het maken in deze de Kerk van de verantwoordelijkheid voor deze problematiek te vrijwaren.