Etienne in zijn nakie

Vermeersch noemt eigen boerka-uitspraak "stommiteit"
"De boerka is nog erger dan de swastika", reageerde de ethicus Vermeersch op de vergelijking die Wouter Verschelden aanbracht, hoofdredacteur van De Morgen. "Een stommiteit", klinkt het nu. "Ik heb dat gezegd in het vuur van het debat, maar eigenlijk kun je die twee helemaal niet met elkaar vergelijken", aldus Vermeersch.
Vermeersch is erg gekant tegen de boerka. Hij vindt het dragen van het kledingstuk "veel choquerender dan een naakte mens". Zo was afgelopen zaterdag ook te lezen. "Het symboliseert de onderdrukking van de vrouw."

Het komt me vreemd voor dat Vermeersch zich nu zo gemakkelijk excuseert over zijn uitspraken over de Burkadracht. Nee, Vermeersch, zo eenvoudig kom je er niet van af. Juist jij, als ethicus, moet toch zoveel ervaring hebben opgedaan in interviews, dat je je niet tot dergelijke gemakkelijke en vooral ook beladen gemeenplaatsen laat verleiden. Je mag je wel realiseren dat je met dergelijke uitspraken mensen tegen je in het harnas jaagt, en de Moslim van onze cultuur vervreemt. Je hebt een scherpe afkeurende reactie van jezelf meer dan verdiend, maar kwalijk is, dat het de spanning tussen de Moslimgemeenschap en de Westerse Samenleving stevig opvoert, en dat je tot meer onbegrip misleidt.

Is het politiek gezien een stommiteit, ook inhoudelijk is de opmerking van Vermeersch laakbaar en goedkoop. Hij maakt geen onderscheid tussen hemzelf en zijn persoonlijke waarde-oordelen en emotionele reactiepatronen en een objectieve beschouwing van het fenomeen boerka vanuit ethiek en filosofie. Wat hij als ethicus zou moeten adstrueren is het belang van in gesprek te gaan met de vrouwen die in de Islam thuis zijn, om zo te achterhalen wat de wortels daarvan zijn en wat  zij er zelf van vinden en waarom. Als ethicus en filosoof zou hij zich daar op moeten richten. Maar wat doet hij? Hij loopt eigenlijk met zijn eigen “swastika” voorop, fel overtuigd van zijn eigen gelijk! Wat hem persoonlijk raakt is echter in deze discussie niet relevant. Toch laat hij zien hoezeer zijn meningsvorming bepaald is door zijn eigen onderbuikgevoelens. Het ethische gehalte daarvan is minnetjes en voor een ethicus van naam onder de maat. En, Vermeersch, wat is er eigenlijk zo shockerend aan een bloot lichaam?

Vermeersch maakt de inderdaad domme fout, als mens èn als ethicus, dat hij redeneert vanuit eigen vooroordelen. Hij redeneert vanuit zijn eigen mensbeeld en vrouwbeeld en heeft de arrogantie om dat op de ervaringswereld, gevoelens en overtuigingen van de Moslimvrouw te plakken, nota bene als man. Hij neemt de Islam-vrouw eigenlijk niet serieus. Een westers arrogante opvatting vanuit een dominante macho-cultuur die in feite zwaar op zijn retour is. Het is nog niet zo lang geleden dat wat Vermeersch nu zegt over de Boerka, gezegd werd over de hoofddoek. Wat zien we nu? De overdreven afkeurende reacties vanuit de Westerse samenleving zijn weggeëbd, en nu zie je regelmatig “autochtone” kinderen met een hoofddoekje van eigen maaksel lopen. Langzamerhand zal ook wel doordringen dat het dragen van extravagante hoofddeksels door de vrouwen van ministers en secretarissen op Prinsjesdag in Nederland niet zo bar veel verschilt van het dragen van de hoofddoek: het onderstreept de vrouwelijkheid. Waar eerst op een middelbare school in Antwerpen een zogenaamd wijs maar voornamelijk daadkrachtig en doortastend schoolhoofd het dragen van een hoofddoek op school verbood, is het  nu eindelijk ontdaan van de reacties al la Vermeersch nu, en begint het hoofddoekje algemeen geaccepteerd te worden. Deze dame, dit schoolhoofd, heeft nu als off spin van haar daadkracht een hoge positie gekregen bij de OpenVLD, nou dat belooft. Ze heeft immers met haar starre xenofobe beleid op alle fronten ongelijk gekregen. Het kan kennelijk niet snel genoeg downwaards gaan bij deze partij. Vermeersch had het dragen van de boerka kunnen vergelijken met de klederdracht van vrouwen  in sommige geïsoleerde culturen in Nederland. Dat had mogelijk interessante inzichten op geleverd.

 Als we zelf tolerant worden dan geven we tenminste een goed voorbeeld aan Marokkaanse jongeren die mensen met een bepaalde geaardheid afwijzen en die letterlijk bestrijden. Het met alle kracht een vrouw te dwingen zich te identificeren zoals de politie laatst gedaan heeft is het omgekeerde van wat wenselijk is. De politie had haar nooit met lichamelijk geweld mogen dwingen zich letterlijk bloot te geven. Dit is echt geïnstitutionaliseerde verkrachting, en verdient de grootst mogelijke afkeuring. Daarin heeft Sharia4Belgium overschot van gelijk. Van Vermeersch hadden we mogen verwachten dat zijn beschouwing deze invoelende kant van mens zijn en menselijke benadering had verkend en de mechanismen die ons sturen had blootgelegd. Foei Etienne ontwaak eens uit die verstarring van "eigen ethiek eerst".